Handreikingen en bouwstenen voor vieringen - Kerstmis

Kerstmis

Bij de methode hoort een aparte module ‘vieringen’. Daarin wordt een inleiding op liturgie gegeven. Daar treft u ook een schema aan voor een H. Mis en voor een Woord- en gebedsviering.  De bouwstenen  van de website zijn een hulp bij het gestalte geven van vieringen. Hierbij worden de schematische overzichten van H. Mis en Woord- en gebedsviering gebruikt, zoals die in de methode staan.

In de nachtmis van 24 december en ook op 1e Kerstdag geven veel koren, ensembles en fanfares graag acte de présence. Het is niet altijd gemakkelijk om daar als catechesegroep ook nog bij aan te schuiven.

Vandaar dat er hier suggesties gegeven worden voor vieringen die u vrij gemakkelijk zelf kunt verwezenlijken, zonder anderen voor het hoofd te stoten.

Maar uiteraard zijn elementen uit de vieringen zoals u die hierboven aantreft, altijd in te passen in , bijvoorbeeld, een nachtmis die ook gezinsviering is. Dat vraagt dan wat meer voorbereiding en overleg vooraf.

Op de laatste pagina treft u extra liedsuggesties aan.

Kerstmis

Met de bouwstenen zoals die hieronder staan kunt u, buiten het kerkgebouw,

  1. een viering maken met de kinderen uit uw groep , samen met hun (groot)ouders/ verantwoordelijken, samen met kinderen van 10-13 jaar die ook meedoen met ‘het Licht op ons pad’
  2. een viering maken met de kinderen uit uw groep én de andere kinderen uit de parochie en hun ouders/verzorgers  als Woord- en gebedsdienst op 24 december, met aansluitend ‘kindje wiegen’

Voorbereiden:

Voorafgaand aan de viering:

  • Op tijd nagaan of er een koortje medewerking kan verlenen
  • zorgen voor iemand die ‘samenzang’kan ondersteunen
  • Uitnodigingen meegeven/ versturen
  • Duidelijke mededelingen doen in parochieblad/ dorps-of wijkkrant
  • Overleg met verantwoordelijke uit het pastoraal team of werkgroep(en)
  • Is de viering toch  in het kerkgebouw? Neem die dan even door met de koster.

Voor de viering zelf:

Zet een grote tafel klaar met daarop: kerststalletje, Bijbel, kaars. Als u het niet te kleurrijk of te onrustig vindt worden, kunt u een wereldkaart – soms als bureaubladonderlegger verkrijgbaar – onder het kerststalletje leggen. Kerstmis is voor de héle wereld.

Zorg verder voor:

  • Uw eigen Bijbel of lezenaarsbijbel.
  • Lucifers (gasaansteker).
  • Kaartjes met daarop (per kaartje in één taal): Zalig Kerstfeest, Merry Christmas, enzovoort. Via internet kunt u genoeg vinden.
  • Zaklamp.
  • Beeldjes van het kerststalletje. Klaarzetten b ij de plek waar u het evangelie  voorleest.
  • Kaarsjes, gasaansteker, eventueel extra tafel om kaarsjes op te zetten. Deze bedekken met een mooi kleed.
  • De kinderen van uw groep kunnen hun eigengemaakte kandelaars gebruiken ( event.: in stervorm leggen, zoals in de les)
  • Begeleider die u helpt bij het zingen, die muziek kan maken, die helpt bij het ronddelen van de versnapering, enzovoort.
  • Gevulde boodschappenmand of iets anders dat aangeeft dat u mee hebt gedaan aan het jaarlijkse diaconieproject van de parochie.

Wat betreft het kerststalletje. Als u losse beeldjes hebt: het kribje kribje tijdens het vertellen van het verhaal neerzetten en de engel erbij plaatsen/ophangen.

Maak de ruimte zo donker mogelijk. U gaat zitten, dichtbij de Bijbel en de ster(ren) van licht. Om het evangelie volgens Lucas te kunnen lezen, hebt u misschien even een zaklamp nodig.

ad. 1 viering met de groep en (groot)ouders/verantwoordelijken

Opening

Intocht

  • Bij betreden liturgische ruimte’** rinkelen met belletjes, gongslag . Als teken: ‘We zijn begonnen’…
  • Intrede met gezang ( Wij komen tezamen….oid, event. meezingen met CD van ander adventsliedje)
  • Een kind draagt het evangelieboek, of het boek met het kerstverhaal. Bij binnenkomst op de plek leggen waar er straks uit gelezen wordt. (lezenaar of tafel)
  • (Eén kind draagt de boodschappenmand en zet die bij de kijktafel.)
  • Eén kind met het kribje( bij de lezenaar neerzetten)
  • Eén kind met de engel( bij lezenaar neerzetten)
  • Andere kinderen dragen: Maria, Jozef, os, ezel, schaapjes etc. neerzetten bij de lezenaar
  •  

Groet en korte inleiding

  • Suggestie: “Welkom. We zijn hier bij elkaar om de geboorte van Jezus te vieren. Vier weken wachten we al. Iedere week werd het iets lichter omdat er steeds een kaarsje méér aangestoken mocht worden. Jezus, de Zoon van God wordt geboren. Kerstnacht is een bijzondere nacht- een nacht met een bijzondere boodschap en bijzondere boodschappers. ”

Lied

Openingsgebed

  • ‘God, Vader, U weet dat uw volk uitkijkt naar het feest van Jezus’ geboorte. Wij bidden U: laat ons de vreugde van dit grote geheim beleven en dit feest steeds weer met blijdschap vieren. We vragen het U door Christus onze Heer. Amen.’ ( naar: openingsgebed 3e zondag v.d. Advent)
  •  

Gebed door kind

God,
uw Zoon is mens geworden,
uw Woord kwam in ons midden.
Zo bent U steeds bij ons.
Zo kunnen ook wij U leren kennen.
Geef ons de oren om er goed naar te luisteren.
Geef ons een hart dat uw Woord warm ontvangt.
Geef ons een mond die het verhaal
van geloof, hoop en liefde steeds verder wil vertellen.
Zorg dat uw Woord ons altijd de weg wijst,
als een Licht op ons pad.

Lied

  • liefst een adventsliedje

Verkondiging van het Woord

Eerste lezing

Hier : korte uitleg bij de kijktafel ( Jezus wordt geboren voor de hele wereld: vandaar de wereldkaart… Uitleg over de boodschappenmand tbv diaconieproject van de parochie etc.

Ivm duur viering: tussenzang en 2e lezing laten vervallen

Vers voor evangelie

Event. zingen: strofe 1 en 3 ‘Maria die zoude…’.

‘Ze waren een weinig verder gegaan,
tot aan een boerenschure.
’t Is daar dat Heer Jezus geboren werd.
Daar sloten noch vensters, noch deuren’. (4e strofe  ‘Maria die zoude…’)

Evangelie

Het evangelie van Lucas is ingebed in een waargebeurd verhaal….

Probeer het verhaal te vertellen!

Op het moment dat de moeder zegt dat ze haar boek gaat halen, haalt u plechtig uw Bijbel tevoorschijn. Want de tekst uit de Bijbel (Lucas 2,1-20) leest u voor uit uw eigen Bijbel, of vanuit een mooie lezenaarsbijbel (als u die kunt lenen). Hierdoor sluit u aan bij de liturgische traditie: het evangelie wordt immers ook voorgelezen!

Voordat u begint met het lezen van het evangelie nodigt u allen uit te gaan staan.

Onderbreek tijdens het lezen van het Lucasevangelie het verhaal (geboorte Jezus) om het kribje in de stal te zetten. Zet anders een kaarsje bij het stalletje. Na het voorlezen van de tekst uit Lucas, even onderbreken en een paar coupletten van ‘Stille Nacht’ zingen.

Daarna het verhaal weer verder vertellen tot het slot en dan samen ‘Gloria’ zingen: de kerstboodschap is er immers voor alle mensen van goede wil en voor heel de schepping. Dus liefst een lied met veel ‘Gloria’!

Een waargebeurd verhaal….

‘Jongens, vannacht is een bijzondere nacht’, zegt mama.
‘Waarom?’ vragen de broertjes Wouter, Jim en Job.
‘Morgen is het Kerstmis. En dus gaan papa en ik vannacht naar de nachtmis.
De mis begint midden in de nacht, om 12 uur.
Dat is al bijzonder.
Het is ook bijzonder, omdat we dan gaan vieren
dat Jezus in deze nacht werd geboren.
Dat heeft de wereld voorgoed anders gemaakt.’
De jongens knikken: dat hebben vader en moeder
al vaker verteld. Dat weten ze dus.
Waarom is het déze keer dan extra bijzonder?
‘Vannacht mogen jullie voor het eerst alleen thuisblijven’, zegt mama.
‘Dat maakt het wel heel speciaal.’
Job is bang in het donker.
Wouter is de oudste, voor hem is het ook spannend:
hij moet op zijn beide broertjes passen.
‘Maar, zal er niets gebeuren?’ wil Job weten.
‘Allen thuis, in het donker?’
Jim knikt. Hij is het eens met Job.
Hij is stiekem ook een beetje bang.
‘Nee hoor’, zegt mama.
‘Het is toch kerstnacht?
Jullie eigen engel is bij je.
En er zijn vannacht heel veel andere engelen op de been:
ze moeten overal op de wereld het blije nieuws
gaan vertellen dat Jezus is geboren.
Met zo veel engelen om je heen: wat kan er gebeuren?’

Het is midden in de nacht.
Papa en mama zijn thuisgekomen uit de mis.
Wouter en Job liggen heerlijk te slapen.
Maar Jim zit rechtop in bed.
‘Wat is er?’ wil mama weten.
‘Was je bang in het donker, Jim?’
‘Nee’, zegt Jim,
‘maar je had beloofd dat we het blijde nieuws zouden horen.
Ik heb gewacht en gewacht. En er kwam niemand!’
Mama moet lachen.
‘Weet je wat woord “engel” betekent?
Dat betekent: boodschapper.
En nu kom ik aan jou de boodschap
van Kerstmis brengen. Ik ben de boodschapper.
Ik ben vannacht degene die het goede nieuws brengt.’
Jim kijkt opgelucht. ‘O ja, ik denk dat ik het begrijp.
Iedereen kan dan de boodschapper, de engel van God zijn, hè mama?’
‘Slimmerik’, zegt mama.

‘Wat wás de boodschap van God ook alweer?’ wil Jim nog weten.
‘Wacht’, zegt mama.
‘Die boodschap werd opgeschreven.
Ik haal hem even.’
Even later komt ze terug,
met de Bijbel, een paar kaarsjes en lucifers.
‘Want als je een boodschap voor moet lezen,
heb je licht nodig’, zegt mama.
‘Zeker als het de échte boodschap van God is,
en niet zomaar een kerstverhaal.’
Ze steekt de kaarsen aan en gaat bij Jim
op de rand van het bed zitten.
‘Het verhaal kun je vinden in het evangelie van Lucas’, zegt mama.
Dan slaat ze het boek open en begint te lezen.

( Allen gaan staan).

‘In die dagen kwam er een besluit van keizer Augustus,
dat er een volkstelling moest gehouden worden in heel zijn rijk.
Deze volkstelling vond voor het eerst plaats
toen Quirinus landvoogd van Syrië was.
Allen gingen op reis,
ieder naar zijn eigen stad,
om zich te laten inschrijven.
Ook Jozef trok op
en omdat hij behoorde tot het huis en geslacht van David,
ging hij van Galilea, uit de stad Nazaret,
naar Judea, naar de stad van David, Betlehem geheten,
om zich te laten inschrijven,
samen met Maria zijn verloofde die zwanger was.
Terwijl zij daar verbleven,
brak het uur aan waarop zij moeder zou worden;
zij bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene.
Zij wikkelde Hem in doeken en legde Hem neer in een kribbe,
omdat er voor hen geen plaats was in de herberg.

Lied:

bijvoorbeeld: Stille Nacht.

Intussen: kindje in kribje leggen. Enkele kaarsjes aansteken bij het stalletje

In de omgeving bevonden zich herders,
die in het open veld gedurende de nacht hun kudde bewaakten.
Plotseling stond een engel des Heren voor hen
en zij werden omstraald door de glorie des Heren,
zodat zij door grote vrees werden bevangen.
Maar de engel sprak tot hen:
Vreest niet, want zie,
ik verkondig u een vreugdevolle boodschap
die bestemd is voor heel het volk.
Heden is u een Redder geboren,
Christus de Heer, in de stad van David.
En dit zal voor u een teken zijn:
gij zult het pasgeboren kind vinden
in doeken gewikkeld
en liggend in een kribbe.
Opeens voegde zich bij de engel een hemelse heerschare;
zij verheerlijkten God met de woorden:
‘Eer aan God in den hoge
en op aarde vrede onder de mensen
in wie Hij welbehagen heeft.’

Bijbel opengeslagen bij de kerststal plaatsen

Lied: de herdertjes

‘En de herders gingen naar Betlehem’, zegt mama.
‘Ze zagen Jezus en vertelden naderhand
alles wat ze gehoord en gezien hadden.
Dat verhaal is steeds doorverteld
en toen precies zo opgeschreven zoals ik
het heb voorgelezen.’
‘Nog even’, zegt Jim,
‘en dan kan ik het zelf ook lezen en voorlezen.’
‘Ja, zegt mama, ‘zo is het steeds gegaan.’
En dan krijgt Jim een kus:
‘Zalig Kerstfeest, Jim.’
‘Zalig Kerstfeest, mama.’
Een paar minuten later ligt ook Jim
lekker te slapen.
En de engel, beneden, bij de kerststal
glimlacht zachtjes…

Lied: Gloria! Gloria!

Bijv. ‘Eer zij God in deze dagen’.

‘Eer zij God in onze dagen’

Eer zij God in onze dagen
eer zij God in deze tijd.
Mensen van het welbehagen
roept op aarde vrede uit.
Gloria in excelsis Deo (2x)

Eer zij God die onze Vader
en die onze Koning is.
Eer zij God die op de aarde
naar ons toe gekomen is.
Gloria in excelsis Deo (2x)

Overweging

Die is in feite op de plaats van de eerste lezing al gegeven.

De tekst van het verhaal + evangelielezing is al uitgebreid en spreekt voor zich…

Of samenvatting spel, uitleg bij de dingen die op de kijktafel bij het stalletje gezet gaan worden.

Het antwoord van de gelovige gemeenschap op het verkondigde woord

  • Hier: Glorialied…. dat al gezongen werd
  • Vredeswens /elkaar vrede wensen. Dat kan uitgaan van het kind dat het evangelieboek óf het kribje droeg…
  • Als er plek genoeg is kunnen de aanwezigen een kaarsje aansteken en op de kijktafel zetten.

Collecte

  • Geen collecte

Aanbevelingsgebed

Hier: bijvoorbeeld:

  • God, wij willen U danken voor alles wat U ons geeft. Dat maakt ons heel blij. God. Help ons om dankbaar te blijven. Laat ons bidden… Heer onze God….
  • God, wij willen graag naar U luisteren, maar soms lukt dat niet. Soms zijn we ongeduldig, soms geloven we U niet of soms zijn we te druk. God help ons om te luisteren. Laat ons bidden…. Heer onze God…
  • God, wij hebben Uw hulp nodig. Om te luisteren, om te kunnen geloven, om te leren vertrouwen. God, geef ons de hulp van Uw Zoon en Uw Geest. Laat ons bidden…
  • Afsluiten met: onze Vader…

Lied

Sluiting

Gebed (kind)

Lieve God,
vandaag mochten wij het verhaal horen
dat U altijd bij ons wilt wonen.
Ieder jaar opnieuw is dat een bijzonder verhaal.
Zo voelen wij dat U altijd bij ons wilt zijn,
in goede dagen en in moeilijke dagen.
Wij geloven dat U van ons houdt
en wij bidden U dat wij dit jaar
het kerstfeest vieren
zoals U dat bedoelt voor alle mensen.

‘Onze Vader’…

(uit: bijeenk. 8, jaar 3, 10-13 jr.)

Wegzending/zegen

De Heer schenke u zijn vrede. Hij beware u voor onheil en geleide u tot eeuwig leven.

Kruisteken

(gongslag, belletjes rinkelen)

Uittocht

Kerstliedjes

Samenzang, afgewisseld met koorzang

Aansluitend eventueel : samenzijn met fris, koffie, thee en iets lekkers ( klein beschuitje-met-muisjes, kerstkransje oid. Kinderen kunnen helpen.
Als het kan: liefst in een andere ruimte . Daar dan wel elementen van de kijktafel terug laten komen.

Misschien dat er nog een paar kerstliedjes gezongen kunnen worden, of anders instrumentale kerstmuziek van cd.

Tip: Kerstlichtje meegeven naar huis: het Licht van het Kerstkind wordt de wereld in gedragen.

* De boodschappenmand: die kunt u gebruiken wanneer u meedoet met een plaatselijke diaconale actie.  was er iedere bijeenkomst bij. Het vergt wel wat organisatie wanneer u aan ieder gezin dat deelneemt aan de vieringen buiten de eigen groep (kindje wiegen, kindernevendienst) een bijdrage voor de mand vraagt.

Misschien mogen er wat kinderen naar de nachtmis? Dan kunnen zij de mand daar als offergave aandragen. Of misschien kan hij als gave zijn woordje meespreken in de mis van eerste kerstdag…

** Een viering buiten de muren van de kerk is evengoed een viering en evengoed liturgie. Het is niet zomaar een bijeenkomst. Daarom verdient het aanbeveling om van de ‘plaats van handeling’ een liturgische plaats te maken. Dat kunt u doen door duidelijk aan te geven dat, vanaf een minuut of zeven vóór aanvang van de viering, het gebied met lezenaar, microfoon en kijktafel een ‘stiltegebied’ is: geen heen-en-weer geloop, geen ‘zakelijke’ mededelingen meer vanaf de microfoon die u gebruikt in de viering, en-als het enigszins mogelijk is-: stilte. Als er rust uitgaat van die plaats zal het voor iedereen duidelijk zijn: dáár gaat straks iets gebeuren…

Tips:

Uit de algemene informatie uit de methode blijkt, dat je met al je zintuigen en heel het lichaam ‘viert’. En symbolen dragen daar een flinke steen aan bij. Dat biedt – met name in vieringen met jonge kinderen- tal van mogelijkheden.

Kinderen die niet durven voorlezen of iets opzeggen, kunt u iets laten ‘doen’: het aandragen en aanreiken van symbolische tekens ( zoals het dragen van het Bijbelboek, de witte doek ).

  • U kunt na de nachtmis of op 1e Kerstdag de kinderen allemaal een kaarsje ( cupje met theelichtje) meegeven om thuis aan te steken.
  • Maar kinderen delen zélf die kaarsjes ook graag uit. Het is: het licht van Kerstmis, een lichtpunt voor iedereen…

Met Pasen krijgt iedere kerkganger al een kaarsje voor de hernieuwing van de doopbeloften.

En wanneer er dan weer kinderen zijn die met Pinksteren opnieuw een kaarsje uitdelen, dan is de cirkel rond: licht met Kerstmis, met Pasen en Pinksteren.

Wilt u nog eens kijken naar gebeden etc. uit jaar 1 en 2? Dat kan.
Kies de code voor de vieringen jaar 1: 1241, voor jaar 2: 1243

Pagina afdrukken | 1768 keer gelezen
Voor elke deelnemer is er voor elke bijeenkomst aanvullend materiaal beschikbaar. Indien er voor de begeleider aanvullend materiaal beschikbaar is, dan is dit vermeld in het begeleidersboek.
© 2012-2024 Bisdom Roermond