Kerstmis

Bij de methode hoort een aparte module ‘vieringen’. Daarin wordt een inleiding op liturgie gegeven. Daar treft u ook een schema aan voor een H. Mis en voor een Woord- en gebedsviering.  De bouwstenen  van de website zijn een hulp bij het gestalte geven van vieringen. Hierbij worden de schematische overzichten van H. Mis en Woord- en gebedsviering gebruikt, zoals die in de methode staan.

In de nachtmis van 24 december en ook op 1^e Kerstdag geven veel koren, ensembles en fanfares graag acte de présence. Het is niet altijd gemakkelijk om daar als catechesegroep ook nog bij aan te schuiven.

Vandaar dat er hier suggesties gegeven worden voor vieringen die u vrij gemakkelijk zelf kunt verwezenlijken, zonder anderen voor het hoofd te stoten.

Maar uiteraard zijn elementen uit de vieringen zoals u die hieronder aantreft, altijd in te passen in , bijvoorbeeld, een nachtmis die ook gezinsviering is. Dat vraagt dan wat meer voorbereiding en overleg vooraf.

Op de laatste pagina treft u extra liedsuggesties aan.

Kerstmis

Met de bouwstenen zoals die hieronder staan kunt u

1. een viering maken met de kinderen uit uw groep , samen met hun (groot)ouders/ verantwoordelijken , eventueel samen met kinderen van 7-9 jaar die ook meedoen met ‘het Licht op ons pad’

2. een viering maken met de kinderen uit uw groep én de andere kinderen uit de parochie en hun ouders/verzorgers  als Woord- en gebedsdienst op 24 december, met aansluitend ‘kindje wiegen’

Voorbereiden

Voorafgaand aan de viering:

• Op tijd nagaan of er een koortje medewerking kan verlenen
• Uitnodigingen meegeven/ versturen
• Duidelijke mededelingen doen in parochieblad/ dorps-of wijkkrant
• Overleg met verantwoordelijke uit het pastoraal team of werkgroep(en)
• Is de viering in het kerkgebouw? Neem die dan even door met de koster.

Voor de viering zelf:

• Kijktafel klaarzetten
• Adventskrans op de kijktafel. (Zorgen dat er in het midden plaats is voor één (grotere) vijfde kaars)
• Maria en Jozef, os en ezel op de kijktafel bij de hand houden: zij worden op de kijktafel gezet als zij in Bethlehem in de stal aankomen.
• Zorgen voor lezenaar, of anders duidelijke plaats waar gelezen wordt .
• Witte doek voor op de kijktafel.
• Zorg voor voldoende waxinelichtjes.

Voor het naspelen: Elk kind kan een rol vervullen door een paar eenvoudige attributen of verkleedkleren. Voor de vier bijbelgedeelten heeft u nodig:

1. Maria krijgt een boodschap van God: een gouden doek of papieren vleugels voor de engel, een blauwe omslagdoek voor Maria, een rode voor Elisabet.
2. Jezus wordt geboren: Jozef een bruine doek en een staf, Maria met de blauwe omslagdoek, een babypop, een doek voor de baby, een herbergier met twee bekers in zijn handen en een schort voor. Verder een houten kistje als voederbak voor de dieren; de kribbe waar Jezus in zal komen te liggen.
3. De herders: een herdersstaf of een omslagdoek voor elke herder, een gouden doek of papieren vleugels voor de engel. Voor alle andere engelen ook papieren vleugeltjes of bijvoorbeeld een gouden hoofdbandje met een sterretje erop. Dit kunt u eenvoudig maken door een sterretje op een rietje te plakken, en dit achter op het hoofd van het kind vast te maken met een lintje om het hoofd.
4. De wijzen en koning Herodes: vier mooie doeken, kroontjes, en voor elke wijze een potje of mooi doosje (voor wierook, mirre en goud).

• (Zorgen voor de (gevulde) boodschappenmand. *)

Viering met de groep en (groot)ouders/verantwoordelijken 4-6 jaar

Opening

Intocht

• Bij betreden liturgische ruimte’** rinkelen met belletjes, gongslag . Als teken: ‘We zijn begonnen’…
• Intrede met gezang ( Wij komen tezamen….oid, event. meezingen met CD van ander adventsliedje)
• Een kind draagt het evangelieboek, of het boek met het kerstverhaal. Bij binnenkomst op de plek leggen waar er straks uit gelezen wordt. (lezenaar of tafel)
• (Eén kind draagt de boodschappenmand en zet die bij de kijktafel.)
• Eén kind draagt een witte doek en legt die op de kijktafel.
• Eén kind met het kribje( bij de lezenaar neerzetten)
• Eén kind met de engel( bij lezenaar neerzetten)
• Andere kinderen dragen: Maria, Jozef, os, ezel, schaapjes etc.
•  

Groet en korte inleiding

• Suggestie: “Welkom. We zijn hier bij elkaar om de geboorte van Jezus te vieren. Vier weken wachten we al. Iedere week werd het iets lichter omdat er steeds een kaarsje méér aangestoken mocht worden. Jezus, de Zoon van God wordt geboren. God had dat beloofd, en wat Hij belooft, dat doet Hij ook.”

Lied

Openingsgebed

• ‘God, Vader, U weet dat uw volk uitkijkt naar het feest van Jezus’ geboorte. Wij bidden U: laat ons de vreugde van dit grote geheim beleven en dit feest steeds weer met blijdschap vieren. We vragen het U door Christus onze Heer. Amen.’ ( naar: openingsgebed 3^e zondag v.d. Advent)

Lied

• (Bijv. ’Maria die zoude’ (eerste 3 strofen) of ander adventsliedje)

Verkondiging van het Woord

Eerste lezing

Hier : korte uitleg bij de kijktafel ( Adventskrans, boodschappenmand, waarom  Maria, Jozef, os en ezel etc. nog niet in het stalletje op de kijktafel staan. Ze zijn nog onderweg!  Onderweg zijn, wachten op…, eenvoud en delen kunnen daarbij steekwoorden zijn. (Duidelijk aangeven dat de gevulde boodschappenmand gegeven wordt aan iemand die die goed gebruiken kan.)

Ivm duur viering: tussenzang en 2^e lezing laten vervallen

Vers voor evangelie

Event. zingen: strofe adventslied. Kan ook gelezen worden.

‘Ze waren een weinig verder gegaan,

tot aan een boerenschure.

 ’t Is daar dat Heer Jezus geboren werd.

Daar sloten noch vensters, noch deuren’. (4^e strofe  ‘Maria die zoude…’)

Intussen legt u de witte doek op de kijktafel en plaatst u het lege stalletje erop.

Evangelie

Kerstverhaal : het bestaat uit vier delen. U kunt bij ieder deel ( tijdens zingen van het liedje) één van de adventskaarsen aanmaken.

Uitnodigen om te gaan staan

Maria krijgt een boodschap van God (Lucas 1,26-44)

Het kind dat Maria uitbeeldt komt in het midden staan. De engel Gabriël komt erbij. De leiding kan Maria aanmoedigen om echt te schrikken (hand voor de mond bijvoorbeeld) en Gabriël om echt te spreken met een weids handgebaar. Als de engel verdwenen is loopt Maria naar Elisabet. De vrouwen zijn blij elkaar te zien. U kunt de kinderen aansporen elkaar te omarmen.

Wanneer de kinderen het ‘Wees gegroet’ uit hun hoofd kennen, kunt u dat hier met elkaar bidden. Verbind het met de woorden die Elisabet tegen haar nicht sprak.

Lied

‘Het ezeltje’

Sjok, sjok, sjok liep het ezeltje
helemaal naar Betlehem.
Sjok, sjok, sjok liep het ezeltje
helemaal naar Betlehem.
O Maria was zo moe
ze deed af en toe haar oogjes toe.
Sjok, Sjok, Sjok.

Sjok, sjok, sjok liep het ezeltje
Jozef zocht naar onderdak.
Sjok, sjok, sjok liep het ezeltje
Jozef zocht naar onderdak.
Maar ze zeiden het spijt ons zeer,
we hebben helaas geen slaapplaats meer.

Hop, hop, hop liep het ezeltje,
want het rook een warme stal.
Hop, hop, hop liep het ezeltje
want het rook een warme stal.
Daar en wie had dat gedacht
werd Jezus geboren in die nacht.

Bijbelverhaal

Het bijbelverhaal bestaat uit vier delen. U kunt bij ieder deel één van de adventskaarsen aansteken.

Gebruik het verhaal uit het werkboek.

Jezus wordt geboren (Lucas 2,1-7)

Jozef en Maria lopen rond, ze komen bij de herbergier die ze wijst naar een stal. Daar wordt Jezus geboren, en Maria krijgt de babypop, wikkelt de baby in een doek en legt hem in het houten kratje. Laat de kinderen die Jozef en Maria spelen er bij gaan zitten.

Lied

‘Er is een kindeke geboren op aard’

Er is een kindeke geboren op aard.
Er is een kindeke geboren op aard.
't Kwam op de aarde voor ons allemaal.
't Kwam op de aarde voor ons allemaal.

Er is een kindeke geboren in ’t strooi.
Er is een kindeke geboren in ’t strooi.
't Lag in een kribje gedekt met wat hooi.
't Lag in een kribje gedekt met wat hooi.

Bijbelverhaal

De herders (Lucas 2,8-20)

Zoveel herders als mee willen doen zitten in het midden van de kring. Eerst komt er één engel, daarna komen alle kinderen die engel zijn er bij. Iedereen beeldt blijdschap uit. Daarna gaan de engelen terug naar de hemel (hun plaats) en de herders op zoek naar Jozef, Maria en Jezus. Die komen weer zitten in het midden van de kring.

Lied

‘Eer zij God in onze dagen’

Eer zij God in onze dagen
eer zij God in deze tijd.
Mensen van het welbehagen
roept op aarde vrede uit.
Gloria in excelsis Deo (2x)

Eer zij God die onze Vader
en die onze Koning is.
Eer zij God die op de aarde
naar ons toe gekomen is.
Gloria in excelsis Deo (2x)

Bijbelverhaal

De wijzen (Matteüs 2,1-12)

Jozef en Maria blijven in het midden van de kring. De drie wijzen lopen rond tijdens het verhaal. Ze komen koning Herodes tegen, die ze verder wijst. Dan komen ze bij de stal. Ze bieden hun geschenken aan. Daarna vertrekken ze, tijdens het lied, via een andere route terug naar hun plaatsje in de kring.

Lied

‘De wijzen, de wijzen’

De wijzen, de wijzen
die gingen samen reizen
vertrouwend op een Koningsster
zij wisten niet hoe ver.

Zij volgden het teken
de dagen werden weken
dan klopt een rijke karavaan
bij de paleispoort aan.

O koning, wil ons horen
er is een prins geboren
in 't Oosten is zijn ster gezien
staat hier zijn wieg misschien.

Herodes hij hoorde
verschrikt naar deze woorden
een koningskind bij mij in huis
U bent beslist abuis.

De wijzen, de wijzen
die moesten verder reizen
de ster ging als een lichtend spoor
naar Betlehem hen voor.

Zij hebben gevonden,
het Kind door God gezonden
dat Koning en dat Knecht wil zijn
voor ieder groot en klein.

Overweging

Die is in feite op de plaats van de eerste lezing al gegeven. Kan ook interview zijn. Stel gerust ook een vraag aan een volwassene: het is ook een viering voor hén. Hieronder staan de vragen zoals die in bijeenkomst 8 aan de kinderen van 7-9 jaar werden gesteld. Aan volwassenen zou u kunnen vragen ( stelt u aan hén svp de vragen zélf):

• Wat bracht u naar Betlehem?/ Waarom bent u hier?
• Wat dacht u hier te vinden? Kwam die verwachting uit?
• U, meneer, u bent koning. Wat kunt u het Kind in de kribbe geven?
• U, mevrouw. Wat kunt u het Kerstkind aanbieden?
• U, zou u anderen van het Kerstkind durven/ willen vertellen?

Of samenvatting spel, uitleg bij de dingen die op de kijktafel bij het stalletje gezet gaan worden.

Het antwoord van de gelovige gemeenschap op het verkondigde woord

• Hier: Glorialied….
• Ondertussen: plaatsen attributen op kijktafel vervangen Kindje in kribje leggen.
• Vredeswens /elkaar vrede wensen. Dat kan uitgaan van het kind dat het evangelieboek óf het kribje droeg…
• (-Als er plek genoeg is kunnen de aanwezigen een kaarsje aansteken en op de kijktafel zetten.)

Collecte

• Geen collecte

Aanbevelingsgebed

Hier: bijvoorbeeld:

• God, wij willen U danken voor alles wat U ons geeft. Dat maakt ons heel blij. God. Help ons om dankbaar te blijven. Laat ons bidden… Heer onze God….
• God, wij willen graag naar U luisteren, maar soms lukt dat niet. Soms zijn we ongeduldig, soms geloven we U niet of soms zijn we te druk. God help ons om te luisteren. Laat ons bidden…. Heer onze God…
• God, wij hebben Uw hulp nodig. Om te luisteren, om te kunnen geloven, om te leren vertrouwen. God, geef ons de hulp van Uw Zoon en Uw Geest. Laat ons bidden…

• Afsluiten met: onze Vader…

Lied

Suggestie: hier is ook passend:

‘Ook wij, uitverkoren,
Mogen U begroeten,
En kussen Uw voeten, Immanuël.
Wij willen geven,
Hart en geest en leven.
Komt laten wij aanbidden…’ etc… ( strofe van ‘Wij komen tezamen’)

Sluiting

Gebed ( kind)

Lieve God,
wij vieren feest,
omdat Jezus is geboren!
Hij is de nieuwe Koning,
zo anders dan verwacht.

Herders en koningen,
iedereen mocht het horen.
Een licht op hun pad,
wees de weg in de nacht.

Geef ook ons zo’n lichtje
dat de weg wijst naar de stal.
Dan vragen wij Jezus om vrede,
en om een fijn Kerstfeest voor iedereen, overal!

Amen

( uit: mod. 31, bijeenk. 4)

Wegzending/zegen

De Heer schenke u zijn vrede. Hij beware u voor onheil en geleide u tot eeuwig leven.

Kruisteken

(gongslag,belletjes rinkelen)

Uittocht

Kerstliedjes

-samenzang, afgewisseld met koorzang

Aansluitend eventueel : samenzijn met fris, koffie, thee en iets lekkers ( klein beschuitje-met-muisjes, kerstkransje oid. Kinderen kunnen helpen. Als het kan: liefst in een andere ruimte . Daar dan wel elementen van de kijktafel terug laten komen. Misschien dat er nog een paar kerstliedjes gezongen kunnen worden, of anders instrumentale kerstmuziek van cd.

Viering met de groep en (groot)ouders/verantwoordelijken 7-9 jaar

Voor de groep 7-9 jaar:

Deze groep kan hier prima aansluiten bij de viering van de kinderen van 4-6 jaar.

U kunt dan eventueel als openingsgebed ook het gebed uit bijeenkomst 8, 7-9 jr. gebruiken:

Openingsgebed te lezen door volwassene.

God, Vader,
we zijn hier bij elkaar
om in onze taal te horen
over U en uw liefde voor mensen.

U houdt zo veel van mensen
dat U ons uw eigen Zoon wilde geven.
Eenvoudige herders kregen bezoek van uw engelen.
Zij mochten hun koning en redder als eerste zien.
Zij zagen dat uw Woord mens geworden is.

Bij het licht van een kaars
komen we bij elkaar rond de woorden van de Bijbel.
God, Vader,
leer ons uw woorden
steeds beter te begrijpen en te gebruiken.
Maak uw Woord tot het Licht op ons pad.

Overweging:

Wanneer u besluit om als ‘overweging’ het interview te doen, kunt u gebruik maken van de vragen zoals ze bij het interview in bijeenkomst 8 gebruikt werden. Betrek het hele publiek bij het interview: ook de volwassenen. U geeft dan wel aan in welke hoedanigheid u hen aanspreekt. Bijvoorbeeld: “U, meneer, u bent herder. Waar komt u vandaan? Wat hebt u gezien?” etc.

Maak het niet te uitgebreid…

De tekst van de nieuwslezer en van de reporter:

1. Welkom bij deze extra nieuwsuitzending. In de stad van David, in Betlehem, is iets bijzonders gebeurd. Herders vertellen midden in de nacht een wonderlijk verhaal. We schakelen over naar Betlehem, want daar staat onze reporter.
2. Ja, we zijn in Betlehem en hier is van alles aan de hand.
3. Asjemenou, je ziet niet vaak een engel hier op aarde. Dat is bijzonder. Meneer engel, mag ik u iets vragen? Wat is er aan de hand? Waarom bent u naar hier gekomen?
4. Kijk daar lopen een paar herders. Zeg eens, herder, waar kom je vandaan?
5. En jij, wat heb je gezien? Hoe heb je het kindje gevonden?
6. En jij, waarom wil jij overal vertellen wat je hebt gezien?
7. We staan nu bij de stal. Dag Maria, dag Jozef.
8. Komen jullie uit Betlehem? Waarom zijn jullie dan hier en waarom zijn jullie in deze stal?
9. Wat is hier vannacht gebeurd?
10. Waarom is jullie kindje zo bijzonder?

Woord- en gebedsviering met kindje wiegen

Als hierboven.

U kunt de eenvoudige ‘schuldbelijdenis’ invoegen, net ná het openingsgebed, of net ná de collecte. In plaats van ‘koffiedrinken’: alle kinderen mogen naar voren komen om even het kerstkindje vast te houden en te wiegen en eventueel een kaarsje aan te steken dicht bij de kerststal. Eventueel: deurcollecte.

Medewerking van en koortje verdient aanbeveling! Als u wilt dat de boodschappenmand ter plekke gevuld wordt: dat op tijd aankondigen in parochieblaadje e.d. De mand zal bezorgd worden bij iemand die de spulletjes goed gebruiken kan. In de nachtmis zal de mand er als ‘offergave’ ook bij zijn. )

* De boodschappenmand: die kunt u gebruiken wanneer u meedoet met een plaatselijke diaconale actie.  was er iedere bijeenkomst bij. Het vergt wel wat organisatie wanneer u aan ieder gezin dat deelneemt aan de vieringen buiten de eigen groep (kindje wiegen, kindernevendienst) een bijdrage voor de mand vraagt.

Misschien mogen er wat kinderen naar de nachtmis? Dan kunnen zij de mand daar als offergave aandragen. Of misschien kan hij als gave zijn woordje meespreken in de mis van eerste kerstdag…

** Een viering buiten de muren van de kerk is evengoed een viering en evengoed liturgie. Het is niet zomaar een bijeenkomst. Daarom verdient het aanbeveling om van de ‘plaats van handeling’ een liturgische plaats te maken. Dat kunt u doen door duidelijk aan te geven dat, vanaf een minuut of zeven vóór aanvang van de viering, het gebied met lezenaar, microfoon en kijktafel een ‘stiltegebied’ is: geen heen-en-weer geloop, geen ‘zakelijke’ mededelingen meer vanaf de microfoon die u gebruikt in de viering, en-als het enigszins mogelijk is-: stilte. Als er rust uitgaat van die plaats zal het voor iedereen duidelijk zijn: dáár gaat straks iets gebeuren…

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Tips:

Uit de algemene informatie uit de methode blijkt, dat je met al je zintuigen en heel het lichaam ‘viert’. En symbolen dragen daar een flinke steen aan bij. Dat biedt – met name in vieringen met jonge kinderen- tal van mogelijkheden. Kinderen die niet durven voorlezen of iets opzeggen, kunt u iets laten ‘doen’: het aandragen en aanreiken van symbolische tekens ( zoals het dragen van het Bijbelboek, de witte doek ).

- U kunt na de nachtmis of op 1^e Kerstdag de kinderen allemaal een kaarsje ( cupje met theelichtje) meegeven om thuis aan te steken.

- Maar kinderen delen zélf die kaarsjes ook graag uit. Het is: het licht van Kerstmis, een lichtpunt voor iedereen…

Met Pasen krijgt iedere kerkganger al een kaarsje voor de hernieuwing van de doopbeloften. En wanneer er dan weer kinderen zijn die met Pinksteren opnieuw een kaarsje uitdelen, dan is de cirkel rond: licht met Kerstmis, met Pasen en Pinksteren.

Wilt u nog eens kijken naar gebeden etc. uit jaar 1? Dat kan.
Kies de code voor de vieringen jaar 1: 1241